Ebü'l-Hüseyin İbnü'r-Râvendi Ahmed bi Yâhya bin Muhammed bin İshak; Kur'ân âlimi, Farsî filozof ve yazardır. İslâm topraklarında yaşamış dehri filozoflardandır. Dehriyyun, İslâm felsefesi'ndeki materyalizm-maddecilik anlayışıdır. Onun görüşlerine göre madde sonsuzdur. Her şey zaman içinde kendi kendine olur. Dolayısı ile bir yaratıcı yoktur. Zamanın kendisi tanrıdır. Birey çok çalışarak peygamber olabilir. Eleştirileri İsmâil'îyye ve Mu'tezile akımlarınca irdelenmiştir.

Yaşamı
Horasan'ın Merverrûz şehrine bağlı Rîvend Köyü'nde dünyaya geldi. İbn Nedim'e göre, önceleri Mu'tezile'den iken, El-Cahız'ın Faziletü'l-Mu'tezile adlı eseriyle resmileştirdiği Abbâsi Hâlifesi Memun'un sarayında örgütlenen bu mezhepteki aşırı Şiî aleyhtarlığının etkisiyle daha sonraları Şiî-Râfızîliği benimsedi.

Abbâsîler devrinde Dehrîler
Abbâsî Hâlifesi Ebû Câʿfer "el-Mansûr" hür fikirli bir şahsiyetti. O nedenlede diğer dinlerden olanlara karşı pek müsamahakâr davranmıştı. Hâlifenin tâbibi 'Hasib' kendisinin Hristiyan olduğunu açıkça söyleyen bir 'Zindik' idi. Ayni hâlifenin kâtibi 'Yezid bin El-Feyz' ise Mâni idi. 'Mâniler' ve kendilerine 'Dehrîler' adı verilen hür düşünceli ve materyalist feylesoflar, Hâlife Muhammed "el-Mehdî bi'l-Lâh" zamanında ise Zindiklik töhmetiyle i'dama, hapse ve i'tisafa uğradılar. 'İbn-i Râvendî' yandaşlarından olan 'Salih bin Abd'ûl-Kuddus' H. 166 / M. 783 yılında Hâlife Mehdî tarafından i'dam ettirilmiştir.

İçeriğe Yorum Yapın

Ravendi