Yuri Alekseyeviç Gagarin (Rusça: Юрий Алексеевич Гагарин; 9 Mart 1934 - 27 Mart 1968),12 Nisan 1961'de uzaya çıkarak Dünya'yı uzaydan gören ilk insan olan bir Sovyet kozmonottur.

Çocukluğu ve Gençliği
Yuri Gagarin, Gzhatsk yakınlarındaki Kluşino'da 9 Mart 1934 tarihinde dünyaya geldi. (Şimdiki Ukrayna'da olan bu kasabanın adı 1968'de Gagarin olarak değiştirildi). Annesi ve babası kolektif bir çiftlikte çalışıyordu. Yuri dört çocuktan üçüncüsüydü, özellikle ablası Yuri`yle yakından ilgilendi. Sovyetler Birliği`ndeki milyonlarca aile gibi Gagarin ailesi de II. Dünya Savaşı`ndan kötü biçimde etkilendi. İki abisi 1943'te Almanya'ya götürüldü ve savaş bitene kadar geri dönemediler. Hocaları Gagarin`i zeki ve çalışkan fakat biraz da yaramaz bir çocuk olarak tanımlardı. Matematik hocası savaş esnasında Kızıl Ordu Hava Kuvvetleri`nde uçmuştu, bunun da Gagarin üstünde büyük bir etki bıraktığı söylenir.

Bir dökümhanede çıraklığa başlayan Gagarin daha sonra Saratov`da bulunan yüksek teknik okuluna seçildi. Oradayken "Hava Kulübü"ne girdi ve küçük uçaklarla uçmayı öğrendi. Bir hobi olarak başladığı bu iş zamanla hayatının önemli bir bölümünü kaplamaya başladı. 1955'te okulunu tamamladı ve bir pilot okulunda savaş uçağı eğitimi almaya başladı. Orada 1957 yılında evleneceği Valentina Goryacheva ile tanıştı. Eğitimden sonra hava şartlarının kötü olduğu Norveç sınırında bir bölgeye atandı. Yetişkin biri olduğunda boyu 157,5 cm civarındaydı.

Uzay Uçuşuna Hazırlıklar
Uzay Yarışının başlangıç döneminde, Sovyetler kozmonot adaylarını belirlemek için geniş bir tarama programı başlatmışlardı. 20 kozmonot ile Sovyet uzay programına seçilen Gagarin bütün testleri başarıyla geçti. Sonunda yine yetenekli ve başarılı bir kozmonot olan German Titov ile Yuri Gagarin arasında bir tercih yapılacaktı, Yuri Gagarin seçildi. Bu seçimde soğuk Titov`un aksine Yuri`nin güler yüzlü ve cana yakın bir karakterinin olması ve sade bir çocukluk sürmesinin önemli olduğu söylenir.

Uçuş
12 Nisan 1961 tarihinde Gagarin uzaya çıkan ilk insan oldu. Uzay gemisinin adı Vostok 1 idi. Daha yörüngedeyken, TASS'in birinci kumandanı Rusya'dan Simon olarak bilinen Maksat Babayev tarafından rütbesi yükseltildi. Sovyet otoritelerine göre rütbe değişimin hemen yapılmasının sebebi iniş sırasında ölebileceğinin düşünülmesiydi. Ama bu gerçekleşmedi ve dünyaya çok ünlü biri olarak döndü. Sovyetler Birliği Komünist Partisi`ni "Bütün başarılarımızın düzenleyicisi" sözleriyle övdü.

Uçuştan Sonra
Gagarin dünya çapında ün kazanmış biri ve Sovyet başarısının sembolü olarak dünyayı dolaşmaya başladı, popüleritesini de kontrol edebiliyordu. 1962'de kozmonot yetiştirme merkezinde çalışmaya başladı.

Ölümü ve Sonrası
Kurumun antrenör vekili olma sürecinde, Gagarin savaş uçağı pilotu olmayı yeniden hak kazanması gerekti. 27 Mart 1968'de MiG-15 model uçağıyla rutin bir deneme sürüşü sırasında eğitmeniyle birlikte hayatını kaybetti. Kazaya neyin sebep olduğu bilinemedi. 1986 yılında bir soruşturmada Su-11 model bir uçağın yol açtığı türbülansın kazaya yol açtığı söylendi. Aynı zamanda hava koşulları da kötüydü. Başka bir söylenti de Gagarin`in sarhoş olduğudur, oysa uçuştan önce iki testten geçmiştir ve yapılan araştırmalarda alkol veya uyuşturucu izine rastlanmamıştır. Kaza olmadan biraz önce, Gagarin'in roketin mühendislerine küfrettiği söylenir. Yeni bir teori de pilot kabininin yanlışlıkla açıldığı ve bir anda güçlenen hava dolaşımı yüzünden uçağın kontrolünü Gagarin`in kaybettiğidir. Aslında 2 saniye kadar daha zamanı olsaydı uçağı kontrol edebileceği söyleniyor. Bir diğer iddiaya göre ise, Gagarin'in dönemin Sovyetler lideri olan ve onun popüleritesinden korkan Leonid Brejnev'in isteği doğrultusunda öldürüldüğü söylenmektedir. Gagarin son derece popülerdi ve dönemin yazarlarına göre politikaya atılması halinde de başarılı olması muhtemeldi. Kendisi de politikaya sıcak bakıyordu.

Yuri Gagarin'in ölümü sonrası vücudu yakıldı ve külleri Moskova'daki Kızıl Meydan'da Kremlin Duvarı Mezarlığına gömüldü.

İçeriğe Yorum Yapın

Yuri Gagarin